- Konu Başlıkları
- Işığınız Ne Kadar Doğru? Yetersiz Işık Yanlış Pozlama Demektir!
- Pozlamaya Etki Eden Faktörler Nelerdir? Pozlama Üçgeni Nedir?
- Doğru Pozlama Nasıl Yapılır?
- Peki Makinenizin Ne Kadar Aydınlık Veya Ne Kadar Karanlık Çektiğini Nasıl Önceden Göreceksiniz?
Işığınız Ne Kadar Doğru? Yetersiz Işık Yanlış Pozlama Demektir!
Fotoğraf çekmeye yeni başlayanların en çok sorduğu sorulardan biri de; “Doğru pozlama nedir?” sorusudur. Fotoğrafçılıkta doğru pozlama; fotoğrafı çektiğiniz süre boyunca ışığın uygun bir şekilde kullanılmasıdır. Yani teknik olarak sensöre düşen ışık miktarıdır. Fotoğrafın doğru ışık alıp almaması olarak da tanımlanabilir. Fotoğrafınızın ne kadar açık ya da koyu renkli olacağını belirleyen pozlama doğru yapılmadığında beyaza ya da siyaha yakın, istediğiniz ışığı almamış görüntüler ortaya çıkacaktır.
Özellikle dijital fotoğraf makinelerinin yaygınlaşmasıyla birlikte doğru pozlama yapmak kolay olsa da profesyonel bir fotoğrafçı olmak isteyen herkesin pozlama ayarlarını bilmesi gerekir. Manuel ayarlar ile fotoğraf çekmek istediğinizde pozlamanın 3 önemli bileşeni karşınıza çıkacaktır. Peki nedir bu 3 önemli bileşen? Doğru pozlama için bu bileşenleri kullanmak zorunda mıyız? Yakından bakalım…
[widget-8]
Pozlamaya Etki Eden Faktörler Nelerdir? Pozlama Üçgeni Nedir?
Pozlama tanımının açıklamasını yaptıktan sonra bir de pozlamanın temel unsurlarına bakmak gerekir. Aperture (A) olarak karşımıza çıkan diyafram açıklığı, Shutter Speed (S) olarak gördüğümüz ve ışığın ne kadar süreyle düşmesine izin vereceğimiz enstantane hızı, filmin veya sensörün ışığa karşı duyarlılığını ifade eden film ASA‘sı (ISO) değeri doğru pozlamanın unsurlarıdır. Fotoğrafın olması gerekenden fazla ışık ya da az ışık alıp almamasını bu ayarlar belirlemektedir.
Diyafram (Aparture): Doğru pozlama nasıl yapılır dediğimizde makinenin AUTO modunu kullanmayacaksak manuel modda diyaframı ayarlamamız gerekir. Diyafram, fotoğraf makinesi sensörüne aktarılacak ışık miktarını ayarlamaya yarayan kısımdır. Diyafram ne kadar açık olursa içeri o kadar fazla ışık gireceğinden pozlama değeri yüksek olur ve fotoğraf da o kadar aydınlık çıkar. Aksi durumda da fotoğraf karanlık olur. Alan derinliğine de etki eden diyafram değerleri odak noktamızın net ya da bulanık çıkması sırasında da işlev görür.
Diyafram açıklığından f değeri olarak bahsedilir. Diyaframlarda bulunan f değerleri şunlardır:
f1, f1.4, f2, f2.8, f4, f5.6, f8, f11, f16, f22, f32, f45, f64
Her f değeri bir stop (durak) anlamındadır. f değeri küçülürse diyafram açılır. Örneğin; 50mm bir objektif için f2 olarak ayarlandığında bu objektifin diyafram çapı 50mm/2=25mm olarak açılmış iken f4 için 50mm/4=12,5mm olarak açılmış olduğu hesaplanır.
Enstantane (Shutter): Objektiften gelen ışığın sadece istenilen süre kadar sensör üzerine düşmesini sağlar. Pozlama ögeleri arasındaki enstantane hızı ne kadar kısa tutulursa ışık sensöre o kadar az süre temas edeceğinden, fotoğraf o kadar karanlık olur. Hareketli konuların hareketlerini dondurmak için enstantane süresi kısaltılır. Konuların hareketlerini fotoğrafa yansıtmak için ise bu süre uzatılır.
Enstantane değerleri:
…1/4000s, 1/2000s, 1/1000s, 1/500s, 1/250s, 1/125s, 1/60s, 1/30s, 1/15s, 1/8s, 1/4s, 1/2s, 1s…
Başlangıca ve sona koyulan 3 nokta, daha küçük ve büyük değerlerin olduğu anlamına gelir. Sayılar büyüdükçe fotoğraf görüntüsü o kadar kısa bir sürede alınır, demektir. Diyafram azaldıkça enstantane arttırılır.
ISO: Fotoğraf makinesi sensörünün ışığa olan hassasiyeti anlamına gelen ISO; …100, 200, 400, 800, 1600, 3200, 6400, … değerleriyle gösterilir. Doğru pozlama için kullanılan ISO değeri ne kadar yüksek olursa fotoğrafın pozlama değeri o kadar yüksek olur. Böylece fotoğraf da aydınlık çıkar. ISO sadece ihtiyaç durumunda yükseltilmelidir. Yüksek ISO noise oranı yüksek fotoğraflara neden olur.
Doğru pozlama nasıl yapılır sorunuzun cevabı aslında bu 3 pozlama ögesini doğru kullanmanızdır. Çekim ortamına, var olan ışığa ve istediğiniz aydınlık miktarına göre ISO, diyafram ve enstantane ayarına karar verebilirsiniz.
Doğru Pozlama Nasıl Yapılır?
Bu kadar teknik bilgi verdikten sonra esas öğrenmek istediğimiz sorunun cevabına geçelim. Doğru pozlama nasıl yapılır dediğimizde enstantane ve diyafram ayarlarına ihtiyacımız olacak. Enstantane ve diyafram ile doğru miktarda ışığı doğru sürede içeri alabilirsek pozlama sorunuyla karşılaşmamız imkansız hale gelecek.
Doğru pozlamaya örnek verecek olursak; Çekim modunda enstantane öncelikli olan modu (Tv veya S) seçin. ISO değerini doğru pozlamayı bulmak için 1600 olarak ayarlayın. Deklanşör için 8 saniyeyi seçin. Makinenizin diyafram değerini f/11 olarak varsayarsak fotoğrafınız aydınlık çıkmış olabilir. Işık fazla geldiyse diyafram değerini f/16 yapabilirsiniz. Manuel modda pozlama yapmak için önceki değerlere göre ayarlama yapın ve fazla aydınlık ise diyaframı kısarak, fazla karanlık ise de bu sefer diyaframı açarak yeniden fotoğraf çekin. Enstantane için genel olarak 8″ ya da 15″ tercih edilebilir.
Özetle doğru pozlama yapmak için makinenizdeki manuel, diyafram öncelikli, enstantane öncelikli ve otomatik ayarları kullanabilirsiniz. Manuel tercih ederseniz bahsettiğimiz değerlere göre deneme yanılma yapmanız gerekecek. Diyafram öncelikli modu seçerseniz, istediğiniz diyafram ve ISO değerini makineye belirterek enstantane hızını kendisinin hesaplamasını bekleyebilirsiniz. Enstantane öncelikli modda ise enstantane ve ISO değerini belirlersiniz ve makineniz diyaframı belirler. Fotoğraf çekmeye yeni başlayanlardansanız tüm ayarları makinenize bırakacağınız otomatik modu tercih edebilirsiniz.
Peki Makinenizin Ne Kadar Aydınlık Veya Ne Kadar Karanlık Çektiğini Nasıl Önceden Göreceksiniz?
Günümüzde fotoğraf makineleri o kadar gelişti ki elde edeceğiniz görüntüyü size önceden gösteriyor. Pozometre sayesinde yaptığınız ayarların ne kadar doğru ya da yanlış olduğunu gözlemleyebiliyorsunuz. Doğru pozlama için pozometre ibresinin 0’da olması gerekir. Deklanşöre yarım bastığınızda ibre görünür olur ve o ibreyi sıfıra getirmek için ayarlarınızı yaparsınız, bu da sizin pozlamanızı belirler. Aynı zamanda pozlama telafisini kullanarak ayarlarınıza dokunmadan görüntünüzü düzeltebilirsiniz.
Doğru pozlama nasıl yapılır, pozlama kuralları ve unsurları nelerdir gibi aklınıza takılan sorulara cevap vermeye çalıştık. Unutmayın, fotoğrafçı otomatik değil manuel modda becerilerini sergiler. Diyafram, enstantane ve ISO ayarlarına hakim olmak için bol bol pratik yapmayı ihmal etmeyin…
[widget-7]
